همه چیز درباره ارتودنسی ثابت

سلامتی دهان و دندان نقش بسیاری مهمی در زیبایی لبخند دارد. داشتن دندان هایی ردیف و مرتب، علاوه بر زیبایی دندان ها باعث حفظ سلامت دهان و دندان می شود. درحالی که نامرتب بودن دندان ها می تواند مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان، لثه و جویدن سخت یا دردناک را به همراه داشته باشد و این مشکل به دلیل رشد نامناسب دندان‌ها اتفاق می‌افتد. دندانپزشکان و متخصصان ارتودنسی برای اینکه بتوانند طرح لبخند بیماران خود را اصلاح نمایند، روش ها و ابزارهای مختلفی را به کار می گیرند. یکی از این روش ها، درمان با ارتودنسی ثابت است. ارتودنسی ثابت دو فک به منظور اصلاح ناهماهنگی دندان های هر دو فک و همچنین اصلاح فک بالا یا پایین صورت می گیرد. در برخی از موارد که بیمار دچار ازدحام شدید دندانی باشد، شاید متخصص ارتودنسی صلاح بداند که یک و یا چند دندان در فک بالا و یا پایین را قبل از شروع درمان و یا در حین درمان ارتودنسی، بکشد. در طول درمان دستگاه ارتودنسی ثابت تا پایان درمان در دهان بیمار باقی می ماند و بیمار نمی تواند آن را از دهان خود خارج کند، بنابراین عدم رعایت نکات مراقبتی لازم، می تواند مشکلات بسیاری را برای او به همراه داشته باشد. به خصوص اینکه براکت های ارتودنسی روی دندان های هر دو فک بیمار قرار دارند که این مسئله شرایط را برای فعالیت پلاک ها و باکتری های دهانی هموارتر می کند.

کاربرد ارتودنسی ثابت

ارتودنسی ثابت جزء پرکاربردترین روش‌های ارتودنسی است. انواع مشکلات ساده و پیچیده دندان را می‌توان از این طریق درمان کرد. از جمله:

• موقعیت نامناسب دندان‌ها
• وجود فاصله بین دندان‌ها
• شلوغی دندان‌ها به دلیل فضای کم در فک
• قرارگرفتن دندان‌های فک بالا عقب‌تر از دندان‌های فک پایین (کراس بایت)
• فاصله بین دندان‌های فک بالا و فک پایین و ایجاد فضای زیاد بین آنها (اپن بایت)
• پوشاندن دندان‌های فک پایین به‌وسیله دندان‌های فک بالا (اوربایت)
• منطبق نبودن خط وسط دندان‌های بالا با دندان‌های پایین (افست میدلاین)
• مشکلات آپنه خواب به دلیل قرارگیری نامناسب دندان‌ها

معایب و مزایای ارتودنسی ثابت دندان

مزایای ارتودنسی ثابت

ارتودنسی ثابت مزایای زیادی داشته و به همین دلیل در بیشتر مشکلات دندان و فک از این بریس‌ها استفاده می‌شود. از مهم‌ترین مزایای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برای افراد در هر سنی مناسب است.
• هر نوع اصلاح دندانی که نیاز به قوس ایده‌آل داشته باشد، با این ارتودنسی انجام می‌شود.
• در موارد پیچیده و شدید هم دوره درمان نسبتاً کوتاه است.
• ابزار و تجهیزات بریس‌های ثابت ازپیش‌ساخته هستند و مستقیماً روی دندان‌ها نصب می‌شوند.
• در کودکان به دلیل ثابت‌بودن براکت‌ها نیازی به کنترل درمان نیست.
• برخلاف ارتودنسی متحرک، به دلیل استفاده نادرست بیمار، احتمال شکستن یا آسیب به براکت‌ها وجود ندارد.
• هر نوع اصلاح دندانی که نیاز به قوس ایده‌آل داشته باشد، با این ارتودنسی انجام می‌شود.

معایب ارتودنسی ثابت

• میزان نیروی وارد شده به دندان‌ها قابل‌مدیریت نیست.
• فشار به دندان‌ها بدون وقفه ادامه دارد.
• ظاهر بریس ثابت به‌خصوص برای افراد بزرگسال ناخوشایند است.
• تمیزکردن آن کمی دشوار بوده و به همین دلیل خطر پوسیدگی دندان‌ها بالا است.
• باید هر چند وقت یک‌بار وضعیت دندان‌ها با رادیوگرافی بررسی شود.

ارتودنسی ثابت برای چه دندان هایی است؟

شایع ترین مشکلاتی که با استفاده از روش ارتودنسی ثابت درمان می شود، شامل موارد زیر است:

• پیشروی شدید یکی از فک های بالا یا پایین (یک فک بیش از اندازه جلوتر از دیگری باشد).
• وجود فاصله زیاد بین دندان ها
• کراس بایت
• شلوغی دندان ها و کراودینگ ناشی از کوچک بودن هر یک از فک های بالا یا پایین
• ناهماهنگی میدلاین

انواع ارتودنسی ثابت

براکت فلزی که همان براکت معمولی است و به سیم کشی دندان ها شهرت دارد.

براکت سرامیکی سیستمی مشابه براکت فلزی است؛ اما در آن به جای استفاده از نگین های فلزی، از نگین های شفاف یا سفید رنگ استفاده می شود و همچنین از سیم سفید رنگ به جای سیم استیل بهره گرفته می شود تا سیستم براکت در دهان خیلی به چشم نیاید به این نوع روش، ارتودنسی نامرئی می گویند.

براکت پشت دندانی یا براکت لینگوال نوعی سیستم براکت است که کاملاً مشابه براکت فلزی است؛ اما به سطح پشت دندان ها که رو به زبان قرار دارند متصل می شود بنابراین دیگران نمی‌توانند آن را ببینند.

براکت خود لیگاچور یا براکت دیمون همان براکت فلزی است؛ اما طراحی آن کمی متفاوت است و باعث شده نیازی به لیگاچور وجود نداشته باشد. از این رو به طور کلی سطح کمتری از دندان‌ها توسط نگین براکت پوشیده می شوند و براکت کمتر از براکت معمولی جلب توجه می کند.

ارتودنسی ثابت نامرئی

در ارتودنسی نامرئی از سیستمی برای حرکت دادن دندان ها استفاده می شود که بر خلاف براکت معمولی جلب توجه نمی کند و دیگران به سختی متوجه آن می شوند. ارتودنسی نامرئی شامل چند روش ارتودنسی است که محبوب ترین و معروف ترین آنها الاینر شفاف یا اینویزالاین می باشد.

مراحل ارتودنسی ثابت

روند درمانی ارتودنسی ثابت طی مراحلی صورت می گیرد که در ادامه به طور کامل آنها را مورد بررسی قرار می دهیم:

• مشاوره و ارزیابی اولیه دندان

مرحله اول، مشاوره با متخصص ارتودنسی می باشد که بیمار در ابتدا دغدغه ها و خواسته های خود را بیان می کند و در ادامه ارتودنتیست به بررسی و معاینه شرایط دهان و دندان بیمار می پردازد. برای بررسی و ارزیابی های دقیق تر، از عکس های OPG و اسکن های مورد نیاز نیز کمک گرفته می شود. سپس ارتودنتیست، نوع ارتودنسی ثابت مورد نظر خود را انتخاب کرده و روند درمانی آن را برای بیمار شرح می دهد. همچنین در این مرحله، مراقبت ها و هزینه درمان برای بیمار شرح داده می شود.

• اقدامات قبل از نصب بریس ارتودنسی

یک ارتودنتیست دارای مهارت به خوبی می داند که قبل از شروع ارتودنسی، به چه اقداماتی باید توجه شود. در برخی موارد لازم است یک یا چند دندان کشیده شود. در این شرایط پس از کشیدن دندان حرکت سایر دندان ها به خوبی مشهود است و دندان های دیگر به فضای خالی ایجاد شده هدایت می شوند و در جایگاه مناسب خود قرار می گیرند. بسیاری از بیماران قبل از نصب بریس ارتودنسی خود نیاز به جرم گیری دندان دارند. همچنین قبل از شروع ارتودنسی نباید هیچگونه پوسیدگی دندان و بیماری لثه وجود داشته باشد، در این صورت ارتودنتیست قبل از شروع ارتودنسی، به درمان این بیماری ها می پردازد.

• نصب بریس ارتودنسی

بعد از اینکه شرایط دهان و دندان بیمار رو به سلامت کامل رفت و نوع روش درمانی نیز، مشخص شد، متخصص ارتودنسی به نصب بریس ارتودنسی ثابت روی دندان های بیمار می پردازد. این مرحله هیچگونه درد و ناراحتی برای بیمار به همراه نخواهد داشت و جای نگرانی وجود ندارد.

• طی کردن جلسات منظم درمانی

در ارتودنسی ثابت در هر ماه می توان دندان ها را یک میلیمتر از جای خود حرکت داد. بیمار باید هر ماه برای معاینه به کلینیک ارتودنسی مراجعه نماید تا از روند صحیح درمان مطمئن شود .در هر جلسه بعد از فعال کردن بندها و سیم ها، ممکن است بیمار مقداری درد داشته باشد که به مرور زمان پس از چند روز کاهش می یابد. گاهی در طول دوره درمان به دلیل حرکت دندان ها ممکن است مقداری از انتهای سیم ها از آخرین دندان خارج شده و باعث احساس تیزی و درد برای بیمار شود که در این صورت نیاز است شخص زودتر از موعد مقرر به متخصص ارتودنسی خود مراجعه نماید تا انتهای سیم کوتاه شود. در این مرحله که روند طولانی نیز دارد، بیمار باید توصیه ها و مراقبت های ارتودنتیست را به طور جدی رعایت کنید.

• برداشتن بریس ارتودنسی ثابت و قالب گیری از دندان ها

در این مرحله، ارتودنتیست بریس ها را از روی دندان بیمار برداشته و جرم گیری را برای دندان ها انجام می دهد. در ادامه از دندان های بیمار قالبی تهیه کرده تا مرحله ی بعدی انجام شود.

• استفاده از ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی

با وجود اینکه در مرحله قبلی، بریس های ارتودنسی از روی دندان ها برداشته شدند؛ اما هنوز هم مراحل درمانی ادامه دارد. بعد از برداشتن براکت های ارتودنسی، دندان ها تمایل دارند تا به سمت موقعیت قبلی خود حرکت کنند. پس لازم است تا برای تثبیت موقعیت دندان ها از ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی استفاده شود. باید بدانید که این مرحله اهمیت بسیار زیادی دارد و اگر می خواهید تا نتیجه درمانی مورد نظر خود را به دست آورید، باید به خوبی به توصیه ارتودنتیست خود توجه کنید. مدت زمان این مرحله با توجه به میزان ناهنجاری که بیمار در ابتدا داشت، توسط متخصص ارتودنسی تعیین می گردد.

مراقبت های پس از انجام ارتودنسی ثابت دندان

1. همکاری بیمار با متخصص برای فعال کردن سیم ها و یا فنرهای ارتودنسی با مراجعات منظم
2. تغذیه از مواد غذایی نرم پس از نصب و تنظیم براکت ها
3. صبر و عدم فشار بر دندان ها. این روش درمانی با توجه به طول دوره 1 تا 3 ساله ای که دارد، باید با حوصله انجام شود.
4. عدم جویدن و فشار های بیهوده دندان ها مانند جویدن آدامس، خوردن ته دیگ، شکستن تخمه و … که می تواند باعث شکستن سیم های ارتودنسی شود.
5. تمیز کردن دندان ها با مسواک های مخصوص و برس های بین دندانی
6. مراجعه سریع به متخصص ارتودنسی زمانی که براکت ها شل شوند.
7. همچنین لازم به ذکر است که اگر قصد ایمپلنت دندان نیز دارید، لازم است این کار را بعد از عمل ارتودنسی انجام دهید.

کاندیدای نامناسب ارتودنسی ثابت

1. ارتودنسی ثابت برای بیشتر افراد مناسب است؛ اما گاهی مشکلات دندان و فک زیاد بوده و پزشک به‌جای ارتودنسی، جراحی فک را پیشنهاد می‌دهد. در این شرایط بریس ثابت نمی‌تواند تغییر زیادی ایجاد کند.
2. همچنین افرادی که دچار بیماری لثه (بیماری پریودنتال) هستند، نمی‌توانند از براکت‌های ثابت استفاده کنند؛ زیرا بافت لثه عفونی شده است و با نصب براکت‌ها وضعیت بدتر می‌شود.

عوارض اجتناب از انجام ارتودنسی

از جمله عوارضی که باید برای برای عدم انجام ارتودنسی ثابت بیان کرد، می توان به موارد زیر اشاره نمود که عبارتند از:

• ایجاد اشکال در جویدن و هضم غذاها
• لق شدن دندان ها با فشار های ناشی از ساختارهای نامناسب دندان ها
• تضعیف دندان ها به علت سایش دندان ها
• ایجاد سردرد های مزمن
• ایجاد انحراف و عدم تقارن به علت تنگی فک
• ایجاد مشکلات تنفسی به دلیل تنگی فک
• ایجاد ناراحتی مفصل گیجگاهی
• گاز گرفتن مکرر زبان یا گونه به علت ساختار نامناسب دندان ها

عوارض بریس ثابت

1. تمیز کردن دندان ها با دستگاه های ثابت زمانبر و سخت تر است و معمولاً دندان ها پس از اتمام درمان نیاز به جرمگیری و بلیچینگ دندان دارند.
2. امکان لکه دار شدن دندان ها و زرد شدن آنها با وجود این روش زیاد است.
3. امکان وارد شدن آسیب به بافت های نرم در صورت شکسته شدن سیم و براکت وجود دارد.
4. براکت ها فلزی در این روش قابل مشاهده هستند و ممکن است زیبایی لبخند را زیر سؤال ببرند (در طول درمان که البته براکت های سرامیکی شفاف و نامرئی هستند).

مدت زمان ارتودنسی ثابت

معمولاً درمان با ارتودنسی ثابت بین 18 ماه تا دو سال طول می‌کشد. اگر درمان خیلی پیچیده باشد یا فک جراحی شده باشد، ممکن است طول مدت درمان به 5/2تا 3 سال هم برسد.

هزینه و قیمت ارتودنسی ثابت

هزینه این ارتودنسی به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ عواملی مانند مدت زمان درمان، بیمه دندانپزشکی، موقعیت مکانی، تجربه و مهارت متخصص ارتودنسی، ناهنجاری ها و مشکلات دهان و دندان و غیره. همچنین مدل ارتودنسی هم روی هزینه تأثیرگذار است. به عنوان مثال، انتخاب ارتودنسی نامرئی یا شفاف نسبت به ارتودنسی معمولی بیشتر خواهد بود و هر چقدر مشکلات فک و دندان شما بیشتر باشد، باید هزینه بیشتری برای درمان پرداخت کنید.

---

آدرس : کرج ، خیابان شهید بهشتی ، بین چهار راه طالقانی و میدان شهدا ، ساختمان پزشکان شاهکرم، طبقه 11
تلفن : 09106106848 - 02632247810

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• آیا کشیدن دندان برای ارتودنسی همیشه لازم است؟
  تاریخ انتشار : 1402-07-25تاریخ بروز رسانی : 1403-04-26


• درمان ارتودنسی اپن بایت یا به هم نرسیدن دندانهای بالا و پایین
  تاریخ انتشار : 1402-09-08تاریخ بروز رسانی : 1403-04-26


• وسایل و ابزار نوین کمکی بهداشت دهان و دندان بعد از ارتودنسی
  تاریخ انتشار : 1402-09-30تاریخ بروز رسانی : 1403-05-22


• انواع ابزارهای کمکی و وسایل اصلی ارتودنسی دندان
  تاریخ انتشار : 1403-04-24تاریخ بروز رسانی : 1403-05-22


• انواع هدگیر ارتودنسی (فیس ماسک) برای کنترل رشد فک به همراه مزایا و معایب
  تاریخ انتشار : 1402-10-19تاریخ بروز رسانی : 1403-06-05

نظرات کاربران درباره این مطلب :مریم طالب زاده [ 1402-07-03 ]
سلام آقاي دكتر من يه سوال از حضورتان داشتم ،ميخواستم بدونم آيا شكل نهايي دندونها در ارتودنسي بعد از گذاشتن نگهدارنده ها مشخص ميشه یا بعد از ارتودنسي درست ميشه متشكرم

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :