برگشت نامنظمی دندانها پس از اتمام دوره درمان با ارتودنسی

ارتودنسی یکی از مهم‌ترین خدمات دندانپزشکی است. این شیوه درمانی شاخه‌ای از علم دندانپزشکی است که به رفع مشکلات مربوط به چینش دندان‌ها و فک‌ها کمک می‌کند. این روش یکی از روش‌هایی است که با کمک آن می‌توانید به زیبایی چهره‌ی خود بیفزایید و از طرفی روش درمانی هم محسوب می‌شود. برگشت دندان بعد از ارتودنسی یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که معمولاً در ارتودنسی با براکت‌ها و یا الاینرهای جدید مشاهده می‌شود. البته شایان ذکر است که این عارضه خیلی سریع اتفاق نمی‌افتد. قابل ذکر است که حتی با رعایت تمام نکات بعد از ارتودنسی و استفاده از بهترین ریتینرها (نگهدارنده) ی موجود نیز نمی‌توان مانع حرکات بسیار جزئی دندان‌ها شد. بافت‌هایی (لثه واستخوان) که مسئول مراقبت از دندان هستند به مرور زمان دستخوش تغییر شده و در نتیجه باعث تغییر شکل و جابجایی دندانها می‌شوند، بنابراین باید گفت از آنجایی که ارتودنسی با سیستم‌های بیولوژیکی بدن انسان درارتباط است، هرگز نمی‌توان به‌صورت مطلق و یا 100% تضمین کرد که قابل برگشت نیستند. اگر بیمار نیز به توصیه ی متخصص اهمیت نداده و ریتینرها (نگهدارنده ارتودنسی) را از دهان خارج کند احتمال بازگشت ارتودنسی افزایش می‌یابد. بهترین راه پیشگیری و درمان برگشت ارتودنسی، مدیریت زودهنگام است. هرچه زودتر متوجه برگشت دندان به وضعیت نامرتب شویم اصلاح این مشکل به مراتب ساده‌تر خواهد بود.

علل برگشت ارتودنسی

دندان‌ها بعد از جابجایی که طی درمان ارتودنسی برایشان اتفاق می‌افتد، برای تثبیت در جایگاه جدید نیاز به زمان دارند؛ زیرا مدتی طول می‌کشد که بافت‌ها و ساختارهایی که دندان را در جای خود نگه می‌دارند به موقعیت جدید عادت کنند. با این حال احتمال برگشت ارتودنسی همواره وجود دارد. مهمترین علل برگشت ارتودنسی شامل موارد زیر است:

• عدم مهارت کافی متخصص ارتودنسی

یکی از مهمترین دلایل جابجایی دندان بعد از ارتودنسی عدم مهارت ارتودنتیست است. در صورتی که متخصص ارتودنسی مهارت و تجربه کافی در مورد تشخیص علت ناهنجاری فک و دندان نداشته و طرح درمان درستی را برای شما انتخاب نکند، به احتمال زیاد درمان ارتودنسی شکست خورده و بعد از ارتودنسی دندان‌ها کج و نامرتب خواهند شد.

• مشکلات فک و دندان

بازگشت مشکلات فک و دندان بعد از ارتودنسی در افرادی که ارتودنسی را در سن بلوغ یا قبل از آن انجام می‌دهند، احتمال بالایی دارد. با رشد نامحسوس استخوان فک پایین یا رشد منفی فک، ناهنجاری فک و دندان ممکن است دوباره ایجاد شده و موجب بازگشت درمان ارتودنسی شود. برای جلوگیری از برگشت درمان ارتودنسی، قبل از شروع درمان با ارتودنتیست خود مشورت کرده و مراقبت بعد از ارتودنسی را جدی بگیرید.

• بی توجهی به دستورالعمل‌های ارتودنتیست

ارتودنتیست بعد از پایان درمان به شما توصیه‌هایی می‌کند که رعایت آنها تا حد زیادی از بازگشت درمان ارتودنسی جلوگیری می‌کند. بی توجهی به این دستورالعمل‌ها می‌تواند دندان‌های صاف و مرتب شده شما را بهم بریزد. بعد از درمان ارتودنسی سعی کنید برنامه غذایی متعادل و سبک زندگی سالمی را دنبال کنید. همچنین بهتر است از مصرف خوراکی‌های سفت و سخت اجتناب نمایید.

• عدم استفاده درست از نگهدارنده‌ها

یکی از روش‌هایی که بعد از درمان ارتودنسی برای تثبیت دندان‌ها در موقعیت جدید و جلوگیری از جابجایی آنها به کار می‌رود استفاده از نگهدارنده‌ ارتودنسی مطابق با آموزش ارتودنتیست است. چنانچه به درستی از ریتینرها استفاده نکرده یا استفاده از آنها را کنار بگذارید به زودی شاهد برگشت دندان‌ها به موقعیت نادرست خود خواهید بود.

• نکشیدن دندان قبل از ارتودنسی

در برخی موارد لازم است قبل از درمان ارتودنسی به منظور ایجاد فضای کافی برای جابجایی دندان‌ها، یک چند دندان کشیده شود. برخی افراد در مقابل این عمل مقاومت کرده و به درمان بدون کشیدن دندان اصرار دارند. اینکار جایجایی و کج شدن دندان بعد از ارتودنسی را بسیار محتمل‌ می‌کند. در این شرایط متخصص ارتودنسی برای جلوگیری از برگشت ارتودنسی، کشیدن دندان یا جراحی فک را تجویز می‌کند.

• از دست دادن دندان و باز شدن فضا بعد از ارتودنسی

در صورتی که فرد بعد از درمان ارتودنسی یک یا چند دندان خود را از دست بدهد فضای خالی ایجاد شده در فک موجب تمایل بیشتر دندان‌ها برای جابجایی و پر کردن فضای خالی می‌شود. در این حالت متخصص ارتودنسی با توجه به میزان فضای باز شده، شکل و اندازه طبیعی دندان درمان‌های بازسازی اندازه طبیعی دندان مانند ایمپلنت را توصیه می‌کند.

• دندان قروچه

یکی دیگر از علل برگشت ارتودنسی عادت دندان قروچه است. فشار ناشی از ساییدن دندان‌ها روی هم فک پایین را به سمت جلو رانده و باعث می‌شود فشار زیادی به دندان‌های بالا وارد شود. فشار مداوم به دندان‌ها روی موقعیت قرارگیری آنها تأثیر گذاشته و باعث جابجایی و نامرتب شدن آنها می‌شود.

• ژنتیک

ژنتیک عامل قدرتمندی است که می‌تواند موقعیت قرارگیری دندان‌ها و جایجایی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. افرادی که با کمک درمان ارتودنسی متحرک یا ثابت توانسته‌اند دندان‌های خود را صاف و مرتب کنند، ممکن است به دلایل ژنتیکی ترتیب دندان‌هایشان بهم ریخته و به ارتودنسی مجدد نیاز داشته باشند. در صورت داشتن سابقه خانوادگی در زمینه نامرتبی دندان‌ها، قبل از انجام ارتودنسی با دندانپزشک خود مشورت کنید.

• افزایش سن

با افزایش سن دندان‌ها بی ثبات تر شده و تحت تأثیر هر عامل و فشاری که به آنها وارد شود قرار گرفته و حرکت می‌کنند. به همین دلیل احتمال جابجایی دندان بعد از ارتودنسی با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد.

• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

حتی در صورت استفاده درست از نگهدارنده‌ها، اگر بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نکنید احتمال نامرتب و کج شدن دندان بعد از ارتودنسی وجود دارد؛ زیرا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان سبب بروز بیماری‌های لثه، پوسیدگی، لق شدن دندان‌ها‌ و از دست دادن آنها خواهد شد. این اتفاق فضای خالی و شرایط را برای جابجایی و نامنظم شدن دندان‌ها فراهم می‌کند. استفاده از مسواک مخصوص ارتودنسی برای تمیز کردن نواحی غیر قابل دسترس دندان و نخ دندان کشیدن مرتب، باید از اقدامات بهداشت روزانه فرد باشد.

• برخورد ضربه به صورت

برخورد ضربه به صورت یا وارد آمدن فشار، به لثه و ریشه ی دندان آسیب وارد کرده و باعث کج شدن و جابجایی دندان بعد از ارتودنسی می‌شود. معمولاً این آسیب‌ها به صورت اتفاقی رخ می‌دهد، لذا برای جلوگیری از برگشت دندان بعد از ارتودنسی سعی کنید در شرایط پرخطر قرار نگرفته و سر و صورت خود را از آسیب حفظ کنید.

درمان برگشت نامنظمی دندان بعد از ارتودنسی

برای حفظ درمان، جلوگیری از برگشت دندان بعد از ارتودنسی و ارتودنسی دوباره باید از نگهدارنده ارتودنسی استفاده کرد. نگهدارنده ها برای جلوگیری و درمان برگشت دندان بعد از ارتودنسی توسط متخصص با توجه به آناتومی دهان هر بیمار و وضعیت دندان های او تجویز می شود. نگهدارنده های جدید به طور سفارشی ساخته می شوند تا به خوبی روی دندان ها قرار گیرند. زمان استفاده از این نگهدارنده ها نیز توسط متخصص مشخص می شود.

انواع نگهدارنده ها برای برگشت ارتودنسی

• ریتینر هالی: این نگهدارنده ی متحرک روی دندان ها قرار می گیرد و سیم آن مانع برگشت ارتودنسی و کج شدن دندان های بالا می شود.
• ریتینراسیکس: این نگهدارنده ی متحرک و نامرئی به صورت سفارشی برای دندان ها ساخته شده، به درستی روی آنها قرار می گیرد و مانع جابجایی دندان بعد از ارتودنسی می شود.
• نگهدارنده ثابت: این نگهدارنده پشت دندان ها قرار می گیرد و احتمال برگشت ارتودنسی را 100% از بین می برد. نصب نگهدارنده ثابت و برداشتن آن توسط متخصص انجام شده و در صورت شل شدن یا تغییر در آن باید به پزشک مراجعه کرد.

پیشگیری از برگشت ارتودنسی

توجه به نکات زیر می تواند تا حد زیادی به پیشگیری از بازگشت ارتودنسی کمک نماید:

• از ریتینر خود مراقبت کنید و از وارد آمدن ضربه به آنها پیشگیری کنید.
• به آرامی و با دقت مسواک بزنید تا از وارد کردن فشار و آسیب به ریتینر، جلوگیری کنید.
• در صورتی که نگهدارنده متحرک را از دهانتان خارج می کنید، آن را در جای امنی نگه دارید تا مانع از تغییر شکل و شکست آن شوید.
• در صورتی که عاداتی مانند جویدن یخ، ناخن و یا مداد، دارید، آنها را ترک کنید.
• در صورتی که نگهدارنده خود را گم کرده اید و یا آسیبی به آن وارد شده باشد، نسبت به دریافت ریتینر جدید اقدام نمایید.
• اگر در ورزش های فیزیکی مشارکت دارید و احتمال وارد شدن ضربه به صورت وجود دارد، حتماً از محافظ دندان استفاده نمایید.

• عوامل موثر در سرعت حرکت دندانها با ارتودنسی
  تاریخ انتشار : 1402-10-23تاریخ بروز رسانی : 1403-06-05


• انواع هدگیر ارتودنسی (فیس ماسک) برای کنترل رشد فک به همراه مزایا و معایب
  تاریخ انتشار : 1402-10-19تاریخ بروز رسانی : 1403-06-05


• لیست غذاهای مناسب و نامناسب در دوره ارتودنسی
  تاریخ انتشار : 1402-07-21تاریخ بروز رسانی : 1403-05-22


• موم ارتودنسی چیست و استفاده صحیح آن چگونه است ؟
  تاریخ انتشار : 1403-06-05تاریخ بروز رسانی : 1403-06-28


• آیا کشیدن دندان برای ارتودنسی همیشه لازم است؟
  تاریخ انتشار : 1402-07-25تاریخ بروز رسانی : 1403-04-26