انواع بیماریهای شایع دهان و دندان؛ تشخیص، علل و درمان

بیماریهای دهان و دندان از مشکلات رایج بهداشتی هستند که بسیاری از افراد در طول زندگی خود به آن‌ها مبتلا می‌شوند. این بیماری‌ها می‌توانند از مشکلات خفیف مثل بوی بد دهان و خشکی دهان تا مشکلات جدی‌تر مثل سرطان دهان یا عفونت لثه متفاوت باشند. آگاهی از علل، علائم، تشخیص و درمان این بیماری‌ها اهمیت زیادی در پیشگیری و بهبود آنها دارد.

علل ابتلا به بیماریهای دهان و دندان

علل مختلفی می‌توانند باعث بروز بیماریهای دهان و دندان شوند که برخی از آنها عبارتند از:

• بهداشت دهان و دندان ضعیف: مسواک نزدن، عدم استفاده از نخ دندان و مصرف زیاد قند و مواد قندی.
• عادات غذایی ناسالم: مصرف غذاهای اسیدی، شیرینی‌ها و نوشابه.
• عوامل ژنتیکی: برخی از افراد به دلایل ژنتیکی بیشتر مستعد بیماری‌های دهان و دندان هستند.
• سیگار و الکل: مصرف سیگار و الکل به طور مستقیم با مشکلات جدی دهان و دندان مانند سرطان دهان و التهاب لثه مرتبط است.
• عفونت‌های باکتریایی و ویروسی: برخی از عفونت‌ها می‌توانند موجب بیماریهای خاصی مانند برفک دهان، آفت و التهاب لثه شوند.

علائم بیماریهای دهان و دندان

علائم بیماری‌های دهان و دندان بسته به نوع بیماری متفاوت است، اما برخی از علائم شایع عبارتند از:

• درد و حساسیت در دندان‌ها یا لثه‌ها
• خونریزی لثه
• بوی بد دهان
• تغییر رنگ زبان یا دندان‌ها
• زخم‌های دردناک در دهان
• خشکی دهان
• تورم در لثه یا اطراف دندان

نحوه تشخیص انواع بیماریهای دهان و دندان

تشخیص بیماری‌های دهان و دندان توسط پزشکان دندانپزشک یا متخصصان مربوطه انجام می‌شود. نوع بیماری با روشهای زیر تشخیص داده می‌شود:
معاینه : بررسی دهان و دندان‌ها از طریق معاینه چشمی توسط دندانپزشک، متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت انجام میشود.
تصویر برداری با اشعه ایکس: این روش برای تشخیص مشکلات عمقی‌ مثل آبسه دندان، مشکلات ریشه دندان و سنگ لوزه استفاده می‌شود.
نمونه برداری یا بیوپسی: برای تشخیص برخی بیماری‌ها مثل سرطان دهان یا لیکن پلان دهانی، نمونه برداری از بافت مشکوک و ارزیابی آن ضروری است.

شایع ترین بیماریهای دهان و دندان

پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان از شایع‌ترین مشکلات دهان و دندان است که ناشی از تخریب مینای دندان به وسیله باکتری‌ها و اسیدهاست..

آبسه دندان

آبسه دندان یک عفونت باکتریایی شدید است که معمولاً در ریشه دندان یا اطراف لثه‌ها رخ می‌دهد. علائم آن شامل درد شدید، تورم و تب است.

برفک دهان

برفک دهان یا کاندیدیازیس دهانی، عفونتی قارچی است که به صورت لکه‌های سفید رنگ در دهان ظاهر می‌شود. این مشکل بیشتر در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف دیده می‌شود.

آفت دهان

آفت دهان زخم‌های کوچک و دردناکی هستند که در داخل دهان یا روی زبان ایجاد می‌شوند. استرس، آسیب‌های دهانی و ضعف سیستم ایمنی ممکن است از عوامل این بیماری باشند.

عفونت و التهاب لثه

التهاب لثه یا ژنژیویت معمولاً به دلیل تجمع پلاک باکتریایی در اطراف دندان‌ها رخ می‌دهد. اگر این عارضه درمان نشود، می‌تواند به بیماری‌های شدیدتر لثه مثل پیوره منجر شود.

زبان مودار

زبان مودار ناشی از تجمع باکتری‌ها و مواد روی سطح زبان است که باعث می‌شود زبان به رنگ سیاه یا قهوه‌ای درآید و حالت مودار به خود بگیرد.

لیکن پلان دهان

لیکن پلان دهان یک بیماری التهابی مزمن است که می‌تواند به صورت لکه‌های سفید یا زخم‌های دردناک در دهان ظاهر شود.

پیوره

پیوره یا بیماری پیشرفته لثه به علت عدم درمان التهاب لثه به وجود می‌آید و می‌تواند منجر به تحلیل لثه و از دست دادن دندان‌ها شود.

سرطان دهان

سرطان دهان می‌تواند در هر قسمتی از دهان، شامل لب‌ها، لثه‌ها، زبان و سقف دهان رخ دهد. علائم آن شامل زخم‌های مداوم، خونریزی و درد در دهان است.

سنگ لوزه

سنگ لوزه تجمع مواد غذایی، باکتری‌ها و سلول‌های مرده در لوزه‌ها است که می‌تواند باعث بوی بد دهان و درد شود.

اختلالات مفصل گیجگاهی فکی

این اختلالات شامل درد و مشکلات حرکتی در ناحیه فک می‌شود که می‌تواند به علت صدمات، استرس یا ناهنجاری‌های ساختاری باشد.

خالکوبی آمالگام

خالکوبی آمالگام نوعی تغییر رنگ دائمی در دهان است که به دلیل نشت مواد پرکننده فلزی (آمالگام) رخ می‌دهد.

خشکی دهان

خشکی دهان به علت کاهش تولید بزاق می‌تواند منجر به مشکلات متعددی مثل پوسیدگی دندان و عفونت‌های دهانی شود.

بوی بد دهان

بوی بد دهان یا هالیتوزیس می‌تواند ناشی از مشکلات دهانی مانند عفونت، پوسیدگی یا خشکی دهان باشد.

عفونت زبان

عفونت‌های زبان ممکن است به دلیل تجمع باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها رخ دهد.

درمان بیماریهای دهان و دندان

درمان بیماریهای دهان و دندان بسته به نوع و شدت بیماری متفاوت است و معمولا شامل موارد زیر است :

• تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها توسط دندانپزشک
• استفاده از داروهای ضد التهاب، ضد عفونت و ضد قارچ
• جراحی برای تخلیه عفونت یا برداشتن ضایعات
• درمان‌های ریشه دندان و پر کردن دندان‌ها
• تغییر رژیم غذایی و بهبود عادات بهداشتی

کدام بیماریهای دهان و دندان خطرناک هستند ؟

برخی از بیمار‌های دهان و دندان در صورت عدم درمان می‌توانند عواقب جدی داشته باشند. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به سرطان دهان، پیوره و عفونت‌های شدید مثل آبسه دندان اشاره کرد. این بیماری‌ها در صورت پیشرفت می‌توانند به سایر نقاط بدن منتقل شده و عوارض خطرناکی داشته باشند.

پیشگیری از بروز بیماریهای دهان و دندان

برای جلوگیری از بروز بیمار‌های دهان و دندان رعایت نکات بهداشتی و اصلاح عادات نادرست ضروری است:

• مسواک زدن صحیح و به موقع
• استفاده منظم از نخ دندان
• کاهش مصرف قند و مواد اسیدی
• مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه
• عدم مصرف دخانیات و الکل
• نوشیدن آب کافی برای جلوگیری از خشکی دهان
• استفاده از دهان شویه مناسب

نتیجه گیری

بیماری‌های دهان و دندان از مشکلات رایجی هستند که می‌توانند کیفیت زندگی افراد را به شدت تحت تأثیر قرار دهند. آگاهی از علل، علائم، و روش‌های پیشگیری و درمان این بیماری‌ها نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان دارد. با رعایت نکات بهداشتی، تغذیه مناسب و مراجعه منظم به دندانپزشک می‌توان از بسیاری از این مشکلات جلوگیری کرد. همچنین، توجه به علائم اولیه و مراجعه زودهنگام برای تشخیص و درمان می‌تواند از بروز مشکلات شدیدتر و هزینه‌های درمانی بالا جلوگیری کند.

• مهمترین نکات و اصول رعایت بهداشت دهان و دندان
  تاریخ انتشار : 1403-06-29تاریخ بروز رسانی : 1403-07-03


• واتر جت دندان چیست و چه کاربردهایی دارد ؟
  تاریخ انتشار : 1403-06-21تاریخ بروز رسانی : 1403-06-27


• چگونه بوی بد دهان را برای همیشه از بین ببریم؟
  تاریخ انتشار : 1402-11-11تاریخ بروز رسانی : 1403-07-01


• سنگ لوزه چیست و چگونه درمان می شود ؟
  تاریخ انتشار : 1403-03-31تاریخ بروز رسانی : 1403-06-28


• جرم گیری دندان چیست و چگونه انجام می شود؟
  تاریخ انتشار : 1403-03-22تاریخ بروز رسانی : 1403-06-28