انواع ناهنجاری های فکی کدامند؟

سلامت دهان و دندان یکی از مهم ترین مواردی است که هر فردی باید به آن توجه داشته باشد. تعداد زیادی از مردم با اختلالات دهان و دندانی و ناهنجاری های فکی شامل کجی دندان، ازدحام دندان ها، جلوزدگی و یا عقب رفتگی فک ها، انحراف فک و… مواجه هستند. اگر این اختلالات از حدی تجاوز نماید، اقدام به درمان امری ضروری قلمداد می شود؛ زیرا در صورت بی توجهی به سلامت دهان و دندان ممکن است احتمال بروز اختلال در سایر بخش های بدن قوت بگیرد. از دست رفتن لبخند زیبا و جذاب از دیگر پیامدهای بی توجهی به اختلالات موجود در بخش دهان و دندان به شمار می رود. در شرایط مطلوب، باید دندان های هر دو فک به خوبی برروی یکدیگر قرار گیرند و هیچ گونه بیرون زدگی در فک ها وجود نداشته باشد. ناهنجاری های فکی می توانند متوسط یا شدید باشند. لازم به ذکر است که در ناهنجاری های شدید، برخی مداخلات جراحی، مورد نیاز خواهد بود. توجه داشته باشید که رشد ناهنجار فک، می تواند باعث بروز مشکلات زیبایی و اجتماعی و ایجاد اختلال در سلامت دندان ها شود که این مسئله، خود می تواند بر روی توانایی صحبت کردن و جویدن اثر منفی گذاشته و همچنین در دراز مدت موجب بروز بیماری های لثه خواهد شد.

علل بروز انواع ناهنجاری فک

ناهنجاری فک می‌تواند اولیه و یا ثانویه باشد. اکثر مشکلات فکی ارثی است برخی از ناهنجاری های فک در جنینی و پیش از تولد ایجاد می شوند که به آنها ناهنجاری های فک ارثی می گویند. برخی از آنها در طی زندگی و رده های مختلف سنی پدیدار می شود که به آنها ناهنجاری های فک اکتسابی فک گفته می شود. علل ارثی ناهنجاری فک می تواند به دلیل مشکلات ژنتیکی، آسیب های داخل رحمی و غیره باشد؛ اما در بعضی موارد علت بروز انواع ناهنجاری فک می تواند بر اثر بیماری ها، وراثت، آسیب و یا اختلالات عملکردی باشد. به طور مثال بیماری روماتوئید آرتریت نوجوانان می تواند قبل از 16 سالگی با تظاهراتی از ناهنجاری های فک خود را بروز دهد.

علائم ناهنجاری های فک

وجود ناهماهنگی و عدم تقارن فکین به راحتی قابل مشاهده و قابل تشخیص می باشد؛ اما با این حال نشانه های زیر بیانگر وجود ناهنجاری فکی هستند:

• وجود تنفس دهانی
• درد فک و دندان ها در زمان جویدن غذا
• وجود مشکلات گفتاری در فرد
• نداشتن لبخندی زیبا
• گاز گرفتن زیاد زبان و یا لب
• مشکلات

انواع ناهنجاری های فک

• انحراف و کج شدن فک

یکی از اختلالات فکی دهانی، انحراف فک است. خط مرکزی جلویی بین دندان‌های پیشین بالایی در موارد انحراف فک بر روی خط مرکزی دندان‌های پیشین پایین منطبق نیست. علائم انحراف فک متغیر و پیچیده است و بیمار معمولاً از دردی رنج می‌برد که ممکن است به صورت درد در فک، درد و حساسیت به لمس داخل یا اطراف گوش، درد مداوم صورت، دشواری در کامل باز کردن دهان، ناراحتی هنگام جویدن، صدا دادن مفصل فک یا قفل کردن فک و در نتیجه دشوار شدن باز یا بستن دهان بروز یابد.

• جابجایی فک

در این حالت دندان‌ها در محلی غیر از محل اصلی از لثه خارج می‌شود. دندان‌های جلو در حالت طبیعی باید اندکی روی دندان‌های پایین را بپوشاند. اختلال‌های فکی دندانی یا روی هم نیامدن و جفت نشدن مناسب دندان‌ها، بر حسب میزان روی هم آمدن دندان‌ها کلاس بندی می‌شود. استخوان‌های فک نیز جهت بررسی وضعیت‌شان در ارتباط با دندان‌ها معاینه می‌شوند.

• جلو بودن فک

دندان‌های آسیای بالا و پایین در حالت جلو بودن فک به خوبی روی یکدیگر قرار می‌گیرد؛ اما فاصله بین دندانها بسیا کم یا زیاد است. کراس بایت، چرخش و همپوشانی دندان‌ها در موارد شدید به چشم می‌خورد.

• کلاس 2

اگرچه دندان‌های آسیای پایین روی دندان‌های آسیای بالا قرار می‌گیرد؛ اما جهت آنها رو به سمت گلو است و چانه را به عقب می‌کشد.

عوارض ناهنجاری های فک

پوسیدگی زودرس دندان ها و بروز بیماری های لثه یکی از بارزترین و مهم ترین عوارض ناهنجاری های فک می باشد. بروز شلوغی دندان ها و نامرتبی دندان ها نیز از دیگر عوارض ناهنجاری فک می باشد. مشکلات گوارشی که بر اثر عمل جویدن ناقص انجام می شود و احساس درد و کاهش اعتماد به نفس به دلیل نقص فیزیکی در ناحیه فک و صورت از دیگر عوارض ناهنجاری های فک می باشد. در اینجا به چند مورد از مشکلات ناشی از ناهنجاری و انحراف فک اشاره می‌کنیم:

خطر پوسیده شدن دندان: یک ناهنجاری فک اغلب منجر به خوردگی ناخواسته‌ای در دندان‌ها می‌شود. خوردگی و سایش مداوم دندان‌ها می‌تواند موجب ساییدگی و پوسیده شدن دندان‌ها شود.

سلامت دهان و دندان: یک ناهنجاری و انحراف فک می‌تواند به خاطر شلوغی و به‌ هم‌ ریختگی دندان‌ها به وجود آید. وقتی تعداد زیادی از دندان‌ها در یک فضای بسیار کمی رشد می‌کنند و روی‌ هم قرار می‌گیرند، در نتیجه تمیز کردن درست و مناسب دندان‌ها و لثه‌ها کاری دشوار خواهد بود. در مقابل، تمیز کردن دندان‌های ردیف و مرتب کاری آسان‌تر می‌باشد.

خطر ابتلا به اختلال مفصل فکی گیجگاهی: انواع به خصوصی از مشکلانت و ناهنجاری‌ های فک ممکن است باعث بالا رفتن خطر ابتلا به اختلال مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) شود.

تشخیص ناهنجاری های فک

دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی می تواند ناهنجاری های فک را از طریق ترکیبی از معاینه دندانپزشکی، رادیوگرافی (اشعه ایکس) و سایر تکنیک های تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی تشخیص دهد.

درمان ناهنجاری ‌های فک

اکثر افرادی که دچار مشکلات خفیف فکی هستند به هیچ درمانی نیاز نخواهند داشت. در صورتی‌ که این ناهنجاری شدید باشد، متخصص دندانپزشک ممکن است شما را به یک متخصص ارتودنسی ارجاع دهد. متخصص ارتودنسی با توجه به نوع ناهنجاری فک شما، می‌تواند درمان‌های مختلفی را به شما پیشنهاد کند. این درمان‌ها عبارت‌اند از:

• درمان ارتودنسی

درمان ارتودنسی می‌تواند ترتیب و ردیف دندان‌ها و فک‌ها را اصلاح کند و همچنین می‌تواند به فرد کمک کند تا احساس بهتری نسبت به ظاهر خود داشته باشد. متخصصین ارتودنسی از ابزارهای مختلفی برای حرکت دادن دندان‌ها و گاهی فک‌ها، به سمت موقعیت مناسبشان استفاده می‌کنند. دسته‌های کلی وسایل و ابزارهای ارتودنسی شامل دستگاه‌های فانکشنال (عملکردی) و ثابت می‌شوند.

دستگاه‌های فانکشنال: از فعالیت عضلانی هنگام صحبت کردن، غذا خوردن و بلعیدن برای ایجاد نیروهایی جهت حرکت دادن دندان‌ها و مطابق کردن فک‌ها استفاده می‌کنند. برخی از وسایل فانکشنال متحرک هستند، در حالی‌ که برخی دیگر از آنها به دندان وصل می‌شوند. یک دستگاه فانکشنال ممکن است بین دندان‌های بالا و پایین قرار بگیرد (یک تراشه) یا ممکن است در پهنای دهان در بین دندان‌های آسیاب قرار بگیرد و استخوان را به سمت بیرون فشار دهد.

وسایل ثابت ارتودنسی: وسایل ثابت ارتودنسی مجموعه‌ای از سیم‌ها و براکت‌هایی هستند که به دندان‌ها چسبانده می‌شوند. این وسایل را بریس‌ها یا سیم‌کشی‌های دندان می‌نامند. در طی یک دوره‌ 24 تا 28 ماهه، سیم‌هایی که به دندان‌ها بسته و تنظیم‌ شده‌اند به‌ تدریج نیرویی را به دندان‌ها وارد می‌کنند که باعث به حرکت درآوردن آنها می‌شود (حرکت استخوانی).

ریتینرها یا نگه‌دارنده‌های ارتودنسی: وسایل متحرکی هستند که از پلاستیک فرم گرفته و سیم ساخته می‌شوند. این وسایل باعث می‌شوند که دندان‌ها بعد از برداشتن سیم‌کشی‌ها از دهان، در جای جدید خود باقی بمانند. اگر دندان‌ها شروع به بازگشت به موقعیت قبلی خود کنند (بازگشت ارتودنسی)، متخصص ارتودنسی ممکن است یک ریتینر یا سیم نگه دارنده‌ کوتاهی را در پشت بعضی از دندان‌ها وصل کند. این سیم، دندان را در جای خود نگه خواهد داشت.

• جراحی فک

جراحی فک که آن را تحت عنوان جراحی ارتوگناتیک نیز می‌شناسند، انحراف و ناهنجاری‌های دیگر استخوان فک را اصلاح می‌کند و فک‌ها و دندان‌ها را منظم و ردیف می‌سازد تا عملکردی بهتر و مناسب‌تر داشته باشند. انجام این اصلاحات ممکن است همچنین موجب بهبودی در ظاهر صورت شود. اگر مشکلی فکی داشته باشید که نمی‌توان آن را تنها با استفاده از درمان ارتودنسی اصلاح کرد، جراحی فک می‌تواند یک روش اصلاحی مؤثر باشد. در اکثر موارد شما باید قبل از جراحی و در حین دوره بهبودی بعد از جراحی تا زمان کامل شدن بهبودی و ردیف شدن فک و دندان‌ها، از درمان‌های ارتودنسی استفاده کنید. زمان مناسب برای جراحی فک هنگامی است که رشد فرد متوقف می‌شود که معمولاً در حدود سنین 14 تا 16 سال برای خانم‌ها و 17 تا 21 سال برای آقایان می‌باشد.

هزینه درمان ناهنجاری فک

هزینه درمان و اصلاح ناهنجاری فک و هزینه ارتودنسی به عوامل مختلفی مانند نوع درمان انتخابی، شیب دندان ها، وضعیت فکین، نیمرخ بیمار، میزان شلوغی دندان ها، وضعیت رادیوگرافی بیمار، شدت ناهنجاری و غیره بستگی دارد. اگر درمان ناهنجاری فک علاوه بر ارتودنسی نیاز به جراحی نیز داشته باشد لازم است بیمار وقت و هزینه بیشتری را برای درمان صرف نماید.

---

آدرس : کرج ، خیابان شهید بهشتی ، بین چهار راه طالقانی و میدان شهدا ، ساختمان پزشکان شاهکرم، طبقه 11
تلفن : 09106106848 - 02632247810

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• ارتوسرجری یا جراحی ارتوگناتیک چیست؟
  تاریخ انتشار : 1402-07-15تاریخ بروز رسانی : 1403-04-26


• انواع کاربردهای درمانی ارتودنسی دندان ها
  تاریخ انتشار : 1403-04-17تاریخ بروز رسانی : 1403-05-22


• درمان تنگی فک بالا (Palatal Expander) با ارتودنسی
  تاریخ انتشار : 1402-08-08تاریخ بروز رسانی : 1403-06-05


• مال اکلوژن چیست و چگونه درمان می شود؟
  تاریخ انتشار : 1402-07-30تاریخ بروز رسانی : 1403-04-26


• درمان مشکلات اسکلتی فک با ارتودنسی و فانکشنال
  تاریخ انتشار : 1402-09-12تاریخ بروز رسانی : 1403-04-26

نظرات کاربران درباره این مطلب :چهرازی [ 1402-07-03 ]
با سلام دکتر دختری دارم 11 ساله که در ناحیه فک احساس ناراحتی می کند نمی تواند راحت خمیازه بکشد یا موقع غذا خوردن احساس درد می کند لطفا مرا راهنمایی کنید

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :